อำเภอศรีสัชนาลัย  

 เมืองเชลียง : ศรีสัชนาลัย 

"เมืองเชลียง" เป็นชื่อดั้งเดิมของเมืองศรีสัชนาลัย (ส่วนทางล้านนาเรียก "เชียงชื่น") ส่วนอำเภอศรีสัชนาลัยนั้น ชื่อเดิมคืออำเภอด้งและอำเภอหาดเสี้ยว ก่อนที่จอมพลแปลก พิบูลสงคราม จะให้นำชื่อเมืองโบราณครั้งสมัยสุโขทัยมาตั้งเป็นชื่ออำเภอโดยตรง เมืองโบราณเป็นที่ราบริมแม่น้ำยม และที่ลาดเชิงเขาพระศรี เขาใหญ่ เขาสุวรรณคีรี และเขาพนมเพลิง ก็เป็นพื้นที่เหมาะแก่การตั้งถิ่นฐาน เนื่องจากมีแม่น้ำและภูเขาเป็นปราการล้อมรอบ และมีความอุดมสมบูรณ์จากแก่งหลวง แม่น้ำยมและคลองเล็กคลองน้อยที่ไหลเชื่อมโยงในพื้นที่ดังกล่าว จึงทำให้เกิดเป็นชุมชนก่อตัวขึ้นบริเวณนี้และเคยมีความเจริญรุ่งเรืองเป็นอย่างมากในอดีต

ดินแดนแห่งนี้เป็นเขตแดนระหว่างอาณาจักรล้านนา กับ อาณาจักรสุโขทัย-สยาม อำเภอแห่งแรกที่นี่ เดิมชื่อ อำเภอด้ง อยู่ในบริเวณ บ้านปลายนา ตำบลบ้านตึก ก่อนจะย้ายมาตั้งที่ว่าการอำเภอตรงบริเวณบ้านป่างิ้ว ตั้งได้ไม่นานนักมีโจรบุกปล้นและเผา จนต้องย้ายมาตั้งตรงบริเวณริมน้ำ ตำบลหาดเสี้ยว และได้เปลี่ยนชื่อ เป็น อำเภอหาดเซี่ยว ภายหลังมีการเปลี่ยนชื่อเป็น อำเภอหาดเสี้ยว ก่อนจะมีการแบ่งพื้นที่ใหม่ และตั้งชื่ออำเภอใหม่ ว่า อำเภอศรีสัชนาลัย

• พ.ศ. ๒๔๔๑ ตั้ง ที่ว่าการอำเภอด้ง (ปัจจุบันคือบ้านปลายนา ต.บ้านตึก อ.ศรีสัชนาลัย)
• พ.ศ. ๒๔๖๕ เปลี่ยนชื่อ จาก อำเภอด้ง เป็น อำเภอหาดเซี่ยว (ภายหลังมีการใช้ ส เสือ แทน ซ โซ่ เป็น อำเภอหาดเสี้ยว )
• พ.ศ. ๒๔๘๒ เปลี่ยนชื่อเป็น อำเภอศรีสัชนาลัย และตั้งอยู่ใน ต.หาดเสี้ยว จนถึงปัจจุบัน.